Piosenka na drogę za śliską

OlgaSłowiakowska

Dwa dni temu pewna stara piosenka tak mocno czepiła się mojego jestestwa, jaźni, id, czegokolwiek tam mojego, że aż postanowiłam zastanowić się nad tym, co też jej „autor miał na myśli” (ulubione sformułowanie wszystkich polonistek). Bo może jest to jakiś znak? Może tu wcale nie chodzi o chwytliwość melodii tylko o jakiś przekaz dla mnie specjalnie przeznaczony? Podkreślam, piosenka to stara, więc może nie jest przypadkowym, iż usłyszałam ją akurat dwa dni temu, w tym miejscu, w takich okolicznościach, etc., etc. (etc., jak przy każdej możliwej okazji mawia mój ulubiony profesor)? Tak więc dwa ostatnie dni upłynęły mi w dużej mierze na rozmyślaniach… W końcu nie należy lekceważyć takich sygnałów z pogranicza dwóch światów.
A otóż te wprowadzające w głowę mą zamęt słowa : „Kaczuszko, wiesz, maki są tak duże, duże, duże, a ty masz krótkie nóżki, jak zwykle u kaczuszki. Kaczuszko, wiesz, maki są czerwone tak jak róże, kaczuszki są nieduże i tak już w życiu jest! „ Uprzedzam dwojakiej natury komentarze chcące sprowadzić moje przemyślenia do sfery profanum: po pierwsze, nie tyczą się one sytuacji politycznej (denne dowcipy wiadomego typu); po drugie- nie rozpatruję, czy jestem kaczuszką ani czy nią nie byłam w moim poprzednim życiu.
Otóż nie! Wnioski, do których powoli dochodzę są bardziej natury filozoficznej. Kaczuszka jest nieduża i tak po prostu jest. Tak samo jak ja jestem wysoka i już tego nie zmienię. Rzecz oczywista. Ale czy w moim życiu nie ma większej liczby takich rzeczy oczywistych, cech, których nie zmienię, a i tak na siłę z nimi walczę? I tu pojawiają się kolejnie pytania: jaką obrać drogę- pogodzić się z zaistniałą sytuacją, co by radził taki, powiedzmy, Platon, czy też obrać filozofię tragedii i cierpieć? Odpowiedź pozornie oczywista- jeśli na coś nie mam wpływu, to nie ma sensu z tego powodu cierpieć. Ale z drugiej strony, jak na przykład twierdzi Lew Szestow- człowiek jest prawdziwym człowiekiem tylko wtedy, gdy dochodzi do filozofii tragedii, do niej zaś prowadzi rozpacz. Filozofia tragedii polega na tym, iż zdając sobie sprawę z fiasku idei, schodzimy do podziemi świata, poznajemy jego istotę, którą jest cierpienie. A poznanie? Ileż to teorii poznania! Ile prawd prowadzących do niego! A źródeł prawdy! A prawdy granic! Dajmy na to, że zgodnie z koherencyjną definicją prawdy, uznam za ostateczne kryterium swój własny pogląd na życie. Zakładam, że nie chcę cierpieć, więc nie schodzę do podziemi, tylko jak kaczuszka próbuje pogodzić się z moim losem. To moralnie zgodne z imperatywem kategorycznym Kanta- inni ludzie zachowają się jak ja i nie będzie sfrustrowanych ludzkich cieni na naszej ziemi.
Spójrzcie ile banalna z pozoru piosenka daje do myślenia! Jak szczęśliwy może być każdy filozof ,słuchający i dzisiejszej muzycznej papki, odkrywając, iż tylko pozornie nie ma ona treści! Zaproponujmy na przykład fragment „I z dialogu wyszło dno, zero, czyli nic”. Jakie tu olbrzymie pole do popisu! Bo czym jest nic? Jest w ogóle czymś? Zgodnie z jaką rzeczywistością śmiem twierdzić o „dnowości”, o „zerowości” jakiegoś bytu? To jednak na początek zagadnienia zbyt trudne. Początkującym proponuję rozpatrzenie słów: „Nie odnajdzie więcej nas ta sama chwila”, w oparciu o starą prawdę „nie wchodzisz dwa razy do tej samej rzeki”, lub, opcjonalnie: „wszystko płynie”. Tylko najpierw należy odpowiedzieć na postawione wcześniej pytanie: czym jest prawda?
I jako konkluzja koła hermeneutycznego: co autor tekstu, który czytasz, miał na myśli?

kubachmielniak

Pani Olgo, jakież to Pani fatalistyczne wizje snuje.

OlgaSłowiakowska

Panie Jakubie! Miło mi, że tak wnikliwie oddał się Pan analizie mojego tekstu i, nie ukrywam, jestem zaskoczona. Być może błędem był brak zaznaczenia, iż ten tekst to taki drobny żart... Żart literacki, filozoficzny, nie wiem. Specjalnie nie uprzedzałam, bo byłam ciekawa reakcji. Chciałam pokazać, że często posługiwanie sie filozofią jest pretensjonlane, pseudointelektualne. I często się eksploatuje jej nauki bez potrzeby. To takie zaproszenie do refleksji o, hmm, zasadności filozofii? Chociaz ten temat już był poruszany.

Przepraszam, jesli wprowadziłam Pana w błąd.

A pytanie o Lwa Szestowa? Cóż, przygotuję kolejną wypowiedź o tym, na ile utożsamiam się z jego wizja świata. Bardzo go lubię, co nie znaczy, że się z nim muszę zgadzać. Przynajmniej w moim przekonaniu. A tak na wszelki wypadek dodam- nie uważam, aby cierpienie było istotą świata.

Pozdrawiam!

kubachmielniak

Proszę jedynie zauważyć, że kaczuszki i inne takie teksty piosenek wziąłem w nawias, a odniosłem się do kwestii bardziej zasadniczych. Czekam zatem na ripostę w sprawie istoty - czyli Szestowa, reszta mnie nie interesuje Smile

Pozdrawiam nocną porą.